Louis Bertrand (links) in gesprek met Camille Huysmans tijdens de opening van het Nationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, 18 februari 1939 (Amsab-ISG, Gent)
Het Nationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (NISG) werd
opgericht in 1937 en spiegelde haar werking aan die van het
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen de nazi's de collectie in beslag,
op het einde van de oorlog kwamen de archieven in Russische handen
terecht. Wouter Steenhaut en Michel Vermote, de toenmalige directeur en
archiefhoofd van AMSAB, vonden de collectie van het NISG in 1992 terug in
Moskou, samen met een
reeks andere Belgische en socialistische archieven.
Het archief van het NISG bevat onder meer enkele stukken van Emile
Vandervelde, manuscripten van Guillaume De Greef en een aantal
documenten van César De Paepe. De hele collectie – inclusief de stukken
die niet door Rusland werden overgedragen – is ook op microfilm
beschikbaar. Het archief bevat 74 nummers, opgeborgen in 4 dozen en
bestrijkt de periode 1937-1967.
De verzameling van Louis Bertrand (1856-1943), een van de stichters van
de Belgische Werkliedenpartij en lid van de eerste socialistische
parlementaire fractie, was de basiscollectie van het NISG. De collectie
werd apart ontsloten van het archief van die organisatie. Ze bevat
onder meer een serie briefwisseling, kladversies van diverse bijdragen
en boeken en documentatiedossiers ter voorbereiding van zijn teksten.
Daarnaast zijn er nog een aantal dossiers over zijn parlementaire
werkzaamheden. Het archief bevat 226 nummers, opgeborgen in 16
archiefdozen, en bestrijkt de periode 1848-1940.
Bij de herinventarisatie van de uit Moskou overgebrachte archieven,
bleven nog een aantal ‘restarchieven’ over. Daarvan zijn nu de
archieven van het Arbeidersjeugdverbond (AJV) en de SVV-afdeling Vorst
ontsloten.
In 1928 scheurden lokale groepen van de Arbeidersjeugd, de
socialistische jeugdbeweging, zich af van de Socialistische Jonge
Wacht, omdat die volgens hen te politiek was geworden. Samen stichtten
ze hun eigen koepel, het AJV, en sloten aan bij de Socialistische
Jeugdcentrale. Het archief van de organisatie bevat 19 nummers,
opgeborgen in 2 archiefdozen, en bestrijkt de periode 1935-1940.
Het archief van de SVV-afdeling Vorst (1936-1940) tot slot, bevat 7 stukken en is opgeborgen in 1 archiefdoos.
Martijn Vandenbroucke maakte de plaatsingslijsten van deze archieven.
Meer informatie over deze archieven, vind je in Brood & Rozen, (2010)1 en Brood & Rozen, (2010)2.
|